Veel (jeugd)trainers van profclubs ongeschikt voor de top

PSV legt bom onder de eigen jeugdopleiding en organisatie

10

Bij PSV werken momenteel meer dan 40 oud-voetballers als scout, analist, manager of (jeugd)trainer. De Eindhovense club is er trots op dat er meer dan 15.000 uur aan profvoetbal-ervaring binnen de organisatie werkzaam is. Dat past in de visie van Algemeen Directeur Toon Gerbrands. Ook Art Langeler (hoofd Jeugdopleiding) zweert bij oud-voetballers als trainer.

Waarom dan Art? Er is namelijk een enorm groot verschil tussen de kwaliteiten die je nodig hebt om een goede voetballer te worden en de kwaliteiten die nodig zijn om een goede trainer te worden. Zet de functie-profielen naast elkaar en er zijn zelfs weinig overlappingen. Een goede trainer moet leiding kunnen geven, open staan voor mensen en ideeen, een natuurlijk overwicht hebben, verstand hebben van oefenvormen, van taktiek, van hoe je een boodschap overbrengt, van hoe je omgaat met verschillende karakters binnen een groep, van leer- en groepsprocessen, van trainingsopbouw, van mensen kunnen motiveren etc. Allemaal zaken die je als voetballer niet nodig hebt om de top te bereiken.

Profclubs leggen een bom onder de eigen jeugdopleiding en organisatie

Een oud-profvoetballer heeft zeker meerwaarde voor bv het trainersvak, maar bij PSV en zelfs in heel Nederland krijg ik sterk de indruk dat het een vereiste is. Daarmee  wordt het trainersvak onderschat en de oud-profs overschat. Het is namelijk niet zo dat alle profvoetballers ook automatisch goede trainers zijn. En dan ook nog zo goed zijn, dat ze meteen aan de slag kunnen op het hoogste niveau in Nederland.

Ik ga ervan uit dat een topclub als PSV ernaar streeft om de beste jeugdtrainers van Nederland voor de eigen jeugdteams te zetten en de beste voorhanden trainer voor het 1ste. Dat PSV – net als veel andere profclubs overigens – dan voornamelijk vist in een klein groepje oud-profs, ook nog uit de eigen gelederen, is bizar te noemen en past niet bij een professionele organisatie. Scout PSV uberhaupt wel op trainerstalent? Houdt PSV een database bij van goede (jeugd)trainers en hoe deze zich ontwikkelen?  Ik vrees – gezien het huidige dicht-bij-huis-beleid – van niet en dat mag je amateuristisch noemen en een bom onder de opleiding. En dat geldt dan ook voor andere gebieden bv scouting of spelersaankopen.

Een trainer moet een heel ander talent hebben dan een voetballer

Het is statistisch gezien namelijk onmogelijk dat een groepje oud-voetballers, die vaak ook nog samen in een team hebben gespeeld, naast heel veel voetbaltalent ook allemaal erg getalenteerd zijn als trainer (scout of technisch directeur), laat staan onmiddellijk het niveau hebben om bij een topclub te werken.

Ten eerste omdat talent, dus ook talent voor trainer/leraar, een normale-verdeling kent. Dat betekent dat 1 op de 10 voetbaltrainers een beetje talent heeft, 1 op de 100 redelijk talentvol is en 1 op de 1000 heel talentvol is. Voor zover mij bekend vormen oud-PSV-spelers geen uitzondering op die vuistregel.

The Differentiated Model of Giftedness and Talent (DMGT) van Gagne
The Differentiated Model of Giftedness and Talent (DMGT) van Gagne. Voor meer informatie lees dit artikel.

Ten tweede hebben we het hier over 2 totaal verschillende talentgebieden. Om goed te kunnen voetballen moet je heel veel natuurlijke aanleg hebben op senso-motorisch gebied. Dat is dus vooral een fysieke aanleg. Om een goede trainer of leraar te worden moet je veel natuurlijke aanleg hebben op mentaal gebied, namelijk op intellectueel-emotioneel-sociaal gebied. En daar blinken veel (oud)voetballers nu juist niet in uit.

Dit wil niet overigens zeggen dat een oud-voetballer geen goede trainer kan worden en dat een voetbalverleden geen meerwaarde kan zijn voor het trainersvak. Integendeel, maar statistisch gezien zoekt PSV (en veel andere profclubs) momenteel haar trainers niet in de hoek waar het meeste talent voor trainer voorhanden is.

Trainers/leraren hebben ervaring nodig om hun top te bereiken

Een goede trainer of leraar worden, vergt net als een goede voetballer worden heel veel  oefening. Uit een mega-onderzoek over leraren en leerlingprestaties van professor John Hattie kwam telkens hetzelfde resultaat naar voren: de kennis en ervaring van een leraar zijn ontzettend belangrijk als leerlingen vooruitgang willen boeken. Leerlingen met goede leraren hadden na 1 jaar les al 1,5 jaar van de leerstof eigen gemaakt, terwijl leerlingen met slechte leraren niet verder waren gekomen dan een half jaar. Leerlingen met goede leraren gingen niet alleen sneller vooruit, maar presteerden ook veel beter. John Hattie concludeerde dat verschillen tussen leerlingprestaties (o.a. cijfers) voor circa 7 tot 21 procent verklaard kunnen worden door de docent.

Wat maakt dan een goede docent? Ook daarin kwamen telkens dezelfde zaken naar voren: het zijn de leraren die vasthouden aan een leermethodiek (dus niet zomaar wat doen), leraren die hoge eisen stellen aan de leerlingen en leraren die een goede band hebben opgebouwd met hun leerlingen. Dat vereist bepaalde intellectuele en sociale-emotionele vaardigheden, daar komt geen senso-motorische vaardigheid aan te pas!

Goede leraren/trainers zorgen voor een prestatieverbetering van 20%

Uit een onderzoek van Wim van de Grift, Onderwijskundige aan de Rijksuniversiteit Groningen, blijkt verder dat leraren op hun best zijn als ze minimaal 10 jaar ervaring hebben in hun vak. Leerlingen hebben enorm veel profijt van zulke leraren. Zijn onderzoek wijst uit dat leerlingen 10 tot 20 procent beter presteren/meer vooruitgang boeken als zij worden onderwezen door een ervaren leraar.

Een voetbaltrainer is ook leraar. Als een goede talentvolle, voetbaltrainer ervoor kan zorgen dat jeugdige voetballers zich veel sneller en beter ontwikkelen en dat dat verschil kan oplopen tot zelfs wel 20%, dan mag je van een topclub als PSV verwachten dat ze er alles aan doen om ervoor te zorgen dat de beste trainers op hun jeugdteams worden gezet. In sport maken een paar procent vaak net het verschil tussen top, subtop en de vergetelheid.

Trainers werven uit een klein groepje oud-voetballers past dan niet in dat beeld. Het is namelijk onmogelijk dat in deze kleine groep de beste, meest getalenteerde (jeugd)trainers van (Zuid-)Nederland zitten. Als clubs als PSV dan ook nog eens oud-voetballers aanstellen die geen of weinig ervaring hebben als trainer, is dat helemaal onverstandig en niet in overeenstemming met de huidige onderzoeken en kennis. Deze onervaren (jeugd)trainers kunnen nog geen methodiek hebben ontwikkeld en missen ook nog de sociale en mentale vaardigheden  om het maximale uit hun pupillen te halen.

Onlangs gaven jeugdtrainers tegenover De Correspondent al aan dat een trainings-methodiek vaak ontbreekt, het een chaos is en iedereen maar wat doet (lees hierover meer).

De PSV (jeugd)trainers Wilfred Bouma, Adil Ramzi, Michael Lamey, Eric Addo, Kevin Hofland, Patrick Paauwe, Joonas Kolkka, Geert Brusselers, Twan Scheepers en Jürgen Dirkx (om er maar eens een paar te noemen, zie hier de hele lijst van oud-voetballers) hadden zich geen van allen bewezen voordat ze bij PSV aan de slag gingen als (jeugd)trainer. Er was dit seizoen zelfs plek voor oud-PSV’er Theo Lucius, een man die de afgelopen jaren een kroeg uitbaatte, ook hij kon meteen aan de slag als jeugdtrainer. Geen een van deze heren beschikte  over de vereiste ervaring en kennis voordat ze bij PSV aan de slag gingen. En gold dat ook niet voor de hoofdcoach Philip Cocu?

Oud-voetballers krijgen hun trainerscarrière zomaar kado

En ditzelfde geldt ook voor andere profclubs. Feyenoord haalde laatst Royston Drenthe binnen als jeugdtrainer. Van Bronckhorst werd daar zonder ervaring hoofdtrainer. Ajax deed hetzelfde met Frank de Boer en stelde onlangs de onervaren Heitinga aan als coach van Ajax o19. Mark van Bommel doet hetzelfde bij PSV o19. Dirk Kuyt, Robin van Persie en Wesley Sneijder zullen ongetwijfeld de volgende oud-voetballers zijn die hun trainerscarriere zomaar kado krijgen. Niet gebaseerd op hun talent voor trainer, maar op hun talent als voetballer. En dat is nogal een wereld van verschil.

In de Bundesliga zoeken ze naar intelligente trainers, wij naar oud-voetballers

In de Bundesliga gaat het er heel anders aan toe. Daar is het old-boys netwerk van oud-voetballers bijna tot op de laatste steen afgebroken. Van de 12 Duitse trainers die in de Bundesliga actief zijn, speelden 8 nooit een duel in de Bundesliga en 6 waren zelfs nooit profvoetballer geweest. Daar zoeken clubs naar intelligente trainers met passie, die innovatief zijn en goed kunnen communiceren. Naar trainers die nieuwsgierig zijn en open staan voor wetenschappelijke inzichten en vooral heel veel talent hebben voor het trainerschap. Ervaring als profvoetballer is mooi meegenomen, maar absoluut geen vereiste. Jürgen Klopp en Joachim Löw zijn van die nieuwe lichting trainers het uithangbord met in hun kielzog mannen als Thomas Tuchel van Dortmund en Julian Nagelsmann van Hoffenheim.

Het Duitse voetbal heeft een enorme ontwikkeling doorgemaakt de afgelopen 15 jaar. Dat heeft niet alleen goede trainers, maar ook goede voetballers en mooi en modern voetbal opgeleverd. Wanneer bereikt deze Verlichting van het voetbal eindelijk Nederland?

Vorig artikelVan Breukelen begrijpt gevolgen eigen voetbalvisie niet
Volgend artikelPSV en Cocu lijden aan taktiekverbijstering

10 REACTIES

  1. Ik kan me hier helemaal in vinden. Ik heb een zoon die bij een profclub speelt. Ik ga geen namen noemen, maar daar staan ook oud-voetballers op en daar komt amper een zinnig woord uit. Die gasten doen hun best, maar kunnen niet goed omgaan met kinderen. Het is allemaal heel erg warrig. Dan moet er een leider bij om het een beetje leuk te maken. En het ene jaar moeten ze dit doen en dan komt een andere trainer en dan moet alles weer anders. Ook weer een andere positie, omdat deze het weer anders ziet. Jaja…
    Het is gewoon een kliek die elkaar de baantjes toeschuift. Het Nederlandse voetbal is niet voor niets zo slecht. Trainers etc missen kwaliteit en dan scouten ze ook nog vaak de verkeerde jongens (geboortemaand effect) omdat er een stel pipo’s zijn aangesteld als scout. Die trainers snappen zelf niet dat de helft van die kinderen in dat team doet, omdat die jongens niet goed genoeg zijn en ook nooit zullen worden. Tis allemaal opvulling. rare wereld.

  2. Je hebt wel een punt en daar verbaas ik me ook al jaren over. Waar vindt je een goede bakker? Bij de bakkers natuurlijk. Als je een capabele chirurg nodig hebt dan ga je onder de chirurgen zoeken. Een tuinman? Bij de tuinmannen. Maar een goede voetbaltrainer, dan gaan ze bij de oud-voetballers zoeken. Dat klopt niet. Je gaat toch ook geen goede voetballers scouten onder de leraren, waarom dan wel andersom. Hahaha. Ik snap dat een overlapping wel handig kan zijn, maar een 1ste vereiste is inderdaad heel vreemd.

    • De knvb bijvootbeeld haalt 2 ex kepers bij het NL elftal als assistent.Noem mij een een top keper die op de hele wereld top coach is geworden? Of in Bundesliga -Prem.leaqe of Ere div.de keper is de slechtse voetballer van het Team…!

  3. Er zit veel waarheid in, ikzelf heb ondervonden hoe mijn zoon(nu 13 jaar) volledig verkeerd gebruikt werd, hij heeft 5 jaar elite niveau gespeeld in Belgie en zowel in Standard Luik als Waasland-Beveren werd hij verkeerd geleid, nu speelt hij IPN in TIENEN en speelt er elke week de pannen v/H dak op de plaats (5-2-) waar hij vroeger nooit mocht spelen, en dat was toen met zogezegde ex.profvoetballers, ik zelf heb nooit niet hoger gespeeld dan 4de nat in Belgie en heb altijd geprobeerd hen dat doen in te zien,nog thans ben ik al 7 jaar jeugdtrainer en zie ik het potentiel van een jeugdspeler en zie ik elk jaar veel progressie in mijn jeugdspelers, maar wat ik ondervonden heb is dat prof cubs in hun eigen wereld leven en NIET vatbaar zijn positieve opmerkingen als die niet uit hun eigen ik komen..

  4. Je zou ze kunnen bijscholen indien ze ervoor open staan. Maar ik ben het ook eens je zou trainers moeten zoeken die spelers echt beter willen maken, over de juiste sociale communicatieve vaardigheden beschikken.

  5. Geert Brusselers is voordat hij naar PSV ging als jeugdtrainer en hoofd jeugdopleiding werkzaam geweest bij NAC Breda . Dus hij past niet in het beeld dat door U geschetst wordt dat hij geen ervaring heeft.

    • Je hebt gelijk dat hij eerst bij NAC aan de slag is gegaan. Maar Geert is ook een oud-prof die geen enkele ervaring had en kon meteen bij een profclub – NAC – instappen.

  6. Ben het wel grotendeels eens met het artikel, behalve dit stuk. Nummers aangebracht door mij.
    “Een goede trainer moet 1 leiding kunnen geven, 2 open staan voor mensen en ideeen, 3 een natuurlijk overwicht hebben, 4 verstand hebben van oefenvormen, 5 van taktiek, 6 van hoe je een boodschap overbrengt, 7 van hoe je omgaat met verschillende karakters binnen een groep, 8 van leer- en groepsprocessen, 9 van trainingsopbouw, 10 van mensen kunnen motiveren etc. Allemaal zaken die je als voetballer niet nodig hebt om de top te bereiken.”
    Dit klopt natuurlijk niet, van die 10 punten zijn er zeker een aantal (2, 5, 7) nodig om de top te bereiken als voetballer en nog een aantal (1, 3, 4, 10)extra als je binnen het team een leidende of spelverdelende rol hebt. Daarmee start het verhaal niet zo sterk, terwijl de argumenten daarna en de boodschap wel sterk zijn.

  7. Beste lezers,

    Afgelopen 25 jaar heb ik als speler meegemaakt dat trainers met een betaald voetbal achtergrond op details van meerwaarde kunnen zijn. Leuk voor een assistent maar het zegt niks over een hoofdtrainer.
    De afgelopen jaren de bundesliga in de gaten gehouden en meerdere artikelen over gelezen. Zoals eerder door anderen ook aangegeven kijkt men er naar kwaliteit. Wie hebben we waar voor nodig? Een voetbal achtergrond is mooi meegenomen maar voor een hoofdtrainer niet meer dan dat.
    Oud profs inzetten voor specifieke training ligt m.i. beter voor de hand. Ook hier valt in Nederland nog winst te behalen maar de opwaartse lijn is wel ingezet.
    De KNVB heeft aangegeven om de toelatingseisen voor trainers zonder betaald voetbal achtergrond te versoepelen zodat de beste trainers door kunnen stromen naar het betaalde voetbal. Welicht dat het cursusgeld ook wordt verlaagd naar de standaarden in Duitsland?

    (Recente)bron:
    https://decorrespondent.nl/5213/zeven-voetballessen-van-julian-nagelsmann-de-jongste-duitse-trainer-ooit/1511534127389-bc3480ec

    En

    https://decorrespondent.nl/4847/vier-lessen-die-nederland-van-het-duitse-voetbal-kan-leren/1405410687791-4a5fcbe3

    Met vriendelijke groet,
    Guido Van Sant

Reageer

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in