De uitschakeling van PSV tegen Basel mag geen verrassing heten. In de voorbereiding was al te zien dat trainer Mark van Bommel doorgaat op de weg van vorig seizoen. Een seizoen waarin PSV het duel om de Johan Cruijff schaal verloor tegen Feyenoord, al vroeg in de beker eruit vloog tegen RKC, slechts 2 puntjes overhield aan het Europees avontuur en een seizoen waarin een voorsprong van 8 punten werd verspeeld aan Ajax. Van Bommel had daaruit samen met zijn assistenten lering moeten trekken. Moeten inzien dat ze op de verkeerde weg zitten met hun taktiek en samenstelling van het team. Het met 0-2 verloren oefenduel tegen Wolfsburg op 17 juli toonde nog eens haarfijn aan waar de zwakke plekken van PSV lagen en had daarom ook een eyeopener moeten zijn.
Maar in plaats van kritisch naar eigen functioneren te kijken, bleef Van Bommel de toptrainer uithangen die zwoer bij onverstoorbaarheid en vasthouden aan zijn plan van aanpak. Je moet immers niet iets veranderen als het niet loopt, maar volhouden en erin blijven geloven, aldus Mark van Bommel die 3 dagen later kansloos de Johan Cruijff-schaal aan Ajax moest laten. En nu dus door Basel is uitgeschakeld in de Champions League.
Ik analyseerde eind juli 2018 het spel van PSV aan de hand van een aantal trainingen en oefenduels en concludeerde dat PSV aan de hand van Van Bommel vooral traag, voorspelbaar en statisch voetbalt en daardoor tegen een tegenstander met een klein beetje kwaliteit al in de problemen komt en zelfs makkelijk is te verslaan.
Tot nu toe is Mark van Bommel een typische PSV- trainer die net als zijn voorgangers Cocu, Advocaat, Rutten, Vergoossen en Stevens zijn team het liefst reactief en afwachtend laat voetballen. Zekerheid gaat voor alles. In balbezit betekent dat dat de ploeg in de opbouw geen balverlies mag lijden en dus bijna geen risico neemt. Dat vertaalt zich in een trage opbouw met veel balletjes breed en terug in plaats van de diepte zoeken. Vandaar dat Van Bommel ook kiest voor 2 controlerende middenvelders die vooral niet uit positie mogen komen en een blok (vierkant) moeten vormen met de 2 centrale verdedigers.
Het middenveld ontbeert al een jaar creativiteit
Het middenveld ontbeert daardoor creativiteit en scorend vermogen en vertaalt zich in zijn voorkeur voor ‘saaie’ werkers als Rosario, Hendrix en Sadilek. Een creatieve middenvelder als Rigo krijgt bij Van Bommel dan ook geen kans, net als een van nature diepgaande middenvelder als Ramselaar. Sterker nog, deze jongens – en dat geldt ook voor Gutierez – worden op de trainingen zo in een keurslijf van geen risico nemen en geen balverlies lijden, gedwongen dat hun zelfvertrouwen eronder lijdt en ze geen schim meer zijn van de voetballer die ze ooit waren. Bij Ajax daarentegen worden creatieve en diepgaande middenvelders (De Jong, Van de Beek, Zyech) op handen gedragen, krijgen alle kans en ruimte om zich te ontwikkelen en staan inmiddels op het verlanglijstje staan van vele topclubs.
Van Bommel wil verder dat zijn ploeg de bal rond speelt, geduld heeft, wacht op een opening en dan toeslaat. Dat is prima, maar met een middenveld en verdediging zonder creativiteit, opbouwende kwaliteiten en scorend vermogen wordt het wel heel moeilijk om een opening te vinden laat staan een goal te maken. Vooral omdat de aanvallers naar binnen moeten komen (de ruimte in het centrum wordt zo dichtgelopen) om ruimte te maken voor de opkomende backs. De bal bij PSV gaat dus bijna altijd naar de flanken. Omdat er niemand door beweegt (iedereen blijft te vaak in positie staan) naar bijvoorbeeld de halfspace, volgt er geen steekbal of een teruggetrokken voorzet laag over de grond, maar een lange voorzet of een balletje terug naar de controleur. Vorig seizoen boekte PSV nog regelmatig succes met deze oersimpele manier van aanvallen omdat Luuk de Jong een uitzonderlijk goede kopper is, maar met de kleine Malen als spits, heeft deze manier van aanvallen weinig tot geen zin.
Bij balverlies zet PSV zelden vroeg druk en al zeker niet massaal, agressief en gegroepeerd. Vaak zie je alleen een aanvaller een beetje druk zetten. Het liefst zakt de ploeg in, maakt het veld klein en gaat pas lichte druk uitoefenen vanaf de middellijn. PSV vindt het niet erg als een tegenstander daardoor vaak de bal heeft in de hoop op om via de counter of omschakeling gevaarlijk te kunnen worden. Met snelle en wendbare spelers als Lozano, Malen, Bergwijn en Bruma lijkt dat een logische keuze, maar dan moet Van Bommel wel spelers op het middenveld of achterin positioneren die de snelle jongens voorin weg kunnen sturen met een steekbal of zelf eens diep gaan. Nu dat niet het geval is, komt PSV vaak niet verder dan wat onzinnige pasjes tussen verdedigers ver op de eigen helft en is het qua scoren afhankelijk van een bevlieging voorin. Wie een beetje druk zet, brengt de PSV verdediging als snel in de problemen (mede door het statische spel van de 2 controleurs die zich heel slecht aanbieden en niet kunnen opendraaien) waardoor een onzuivere lange bal gespeeld wordt die bijna altijd leidt tot balverlies. Hierdoor krijgen mindere tegenstanders veel te vaak de bal van PSV, kunnen zonder druk vrij gemakkelijk een aanval opzetten en groeit hun zelfvertrouwen. Met andere woorden: deze taktiek maakt elke tegenstander sterker en zo roept PSV de problemen over zichzelf af.
Met welk proces is Van Bommel eigenlijk bezig bij PSV?
Tot nu toe is bij PSV onder Van Bommel geen proces van vooruitgang en beter worden als team en als individu aan de gang. Afstemming, looplijnen, ruimte maken voor elkaar, drukzetten, de details… het is allemaal niet of nauwelijks te zien en dat is vreemd omdat dat soort zaken allemaal trainbaar zijn.
Maar er kunnen meer vraagtekens bij het beleid van de trainer worden gezet: Waarom Lammers op 10 zetten, terwijl het een spits is? Waarom Bergwijn op 10 zetten, terwijl het een flankspeler is? Waarom uberhaupt met een 10 willen spelen als zo’n soort speler niet in je selectie zit? Waarom vast blijven houden aan Rosario en Hendrix, terwijl die elke week aantonen dat ze niet het niveau hebben voor een Nederlandse topclub? Waarom wordt middenvelder Sadilek linksback gezet, terwijl PSV net 2 linksbacks heeft gekocht? Waarom word linksback Boscagli als centrumverdediger opgesteld, terwijl ie daar overduidelijk de kwaliteiten niet voor heeft? Waarom wordt Afellay 1ste aanvoerder gemaakt en door Van Bommel de hemel in geprezen als zijnde een voorbeeld voor de hele selectie? Afellay: een speler die mislukte bij Barcelona, Olympiakos, Schalke en Stoke omdat hij volgens zijn trainers zich te weinig inzette, een gebrekkige mentaliteit had, zich kinderachtig en rebels gedroeg en over weinig zelfreflectie beschikte. En waarom wordt een matige breedtikker als Rosario die overduidelijk tekort komt voor PSV 1 en bovendien over geen enkel charisma of leidinggevende kwaliteiten beschikt (hij is nog jong) tot 2e aanvoerder benoemt?
Van Bommel is de zoveelste Nederlandse oud prof die zijn trainerscarriere kado heeft gekregen op basis van zijn voetbalverleden
Tot nu toe toont Van Bommel vooral aan dat hij over minder trainerstalent beschikt dan de zogenaamde kenners met zijn allen van te voren beweerden. Het is merkwaardig dat PSV al een jaar zo statisch, traag en creatiefloos blijft voetballen, terwijl de voorbeelden van hoe het ook kan (Ajax,Liverpool, City) voor het oprapen liggen. Kijkt Van Bommel nooit naar andere ploegen en naar buitenlandse competities? Kan hij zich niet aanpassen of is hij te eigenwijs en wil hij dat niet? Mist hij daarvoor de intelligentie en de nieuwsgierigheid? Een goede trainer probeert zichzelf continu te verbeteren en te leren van zijn fouten. Als hij dat niet zelf kan, wat is dan de rol van zijn assistenten Dirkx en Robbemond alsook van zijn adviseur Van Marwijk? Als hij zelf of zijn staf om hem heen niet ingrijpen dan gaat PSV wederom een verloren seizoen tegemoet en heeft Van Bommel zijn eigen graf gegraven.
Mart van den Heuvel: ‘Door Mark van Bommel heb ik gezegd dat ik ermee ging stoppen’ (supporters.nl)
Tering, heb jij een glazen bol of zo. Niet normaal. Alles is uitgekomen. Hulde!!!! Wordt analist of ben je dat al?